Łukawica [gmina Narol]

Wieś sołecka w gminie Narol, położona na północnym skraju Roztocza Wschodniego. W 1998 roku wieś liczyła 363 mieszkańców. Rejony Łukawicy, Brzezinek i Lipia to prawdziwe zagłębie archeologiczne. Odkryto tu cmentarzyska kurhanowe kultury ceramiki sznurowej.

Należały one do tej samej grupy ludności, która wypasała bydło i przenosiła się w związku z tym na coraz nowe miejsca wzdłuż łąk nadrzecznych. Ludność ta chowała swoich zmarłych, paląc ich uprzednio na stosie i sypiąc w miejsce całopalenia nasyp zwany kurhanem. Kurhany otaczano palisadą drewnianą, którą niekiedy również palono. We wsi Łukawica zabytkowy charakter posiada także murowana kaplica z XIX oraz 4 domy drewniane wzniesione w latach 30-tych.

Tu znajduje się jedno z najwydajniejszych źródeł na Roztoczu Wschodnim. Poniżej źródła powstało po prawej stronie drogi rozlewisko. Wywierzysko to stanowi początek strumienia o nazwie Łukawica. Niektórzy twierdzą nawet, że to tu właśnie rozpoczyna swój bieg jedna z największych rzek Roztocza – Tanew, chociaż wiadomo, że tak naprawdę rzeka ta ma kilka źródeł. Przy drodze, po prawej stronie pod ogromną pomnikową lipą stoi kamienny, biały krzyż, a w dole w pobliżu źródeł widać zabytkową kapliczkę z XIX wieku.