Promocja Mapy Józefińskiej

24 marca 2019 roku w sali reprezentacyjnej byłego Sejmiku Powiatowego w Tomaszowie Lubelskim odbyła się konferencja naukowa połączona z promocją wydawnictwa pt. “Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779-1783“.

Spotkanie zostało przygotowane przez Muzeum Regionalne w Tomaszowie Lubelskim im. dra Janusza Petera, Miejską Bibliotekę Publiczną im. Tomasza Zamojskiego w Tomaszowie Lubelskim, Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. dra Janusza Petera oraz Lokalną Organizację Turystyczną “Roztocze”.

W spotkaniu udział wzięli m.in. prof. Andrzej Janeczek – dr hab. prof. IAE PAN, Wojciech Żukowski – burmistrz miasta, Eugeniusz Hanejko – dyrektor muzeum, Magdalena Tereszczuk – prezes LOT Roztocze, radni Rady Miasta, regionaliści oraz mieszkańcy miasta.

Mapa sporządzona w latach 1779‒1783 mapa Królestwa Galicji i Lodomerii, tzw. mapa Miega, imponuje swym bogactwem i obfitością. To niezrównane na tle ówczesnego stanu opracowania kartograficznego ziem Rzeczypospolitej osiągnięcie, zarówno ze względu na zastosowane metody wstępnej triangulacji i pomiarów w terenie, wielką skalę, duży obszar kartowanego terenu, jak i ze względu na ogromny zasób przekazanych treści oraz stosunkowo dużą precyzję. Mapa rejestruje stan tych ziem na progu epoki rozbiorowej, już pod rządami obcego mocarstwa, lecz jeszcze przed głębokimi przemianami gospodarczymi i społecznymi, które przekształciły krajobraz staropolski i zatarły jego cechy. Takich map z doby staropolskiej nie ma, jeśli nie liczyć pojedynczych map majątkowych i planów miast czy twierdz. Z wymienionych wyżej powodów ma więc szczególną przydatność dla badań historycznych. Jednak dopiero teraz, równo 230 lat od jej powstania, pierwsze tomy tego dzieła (t. 1 i 4) zostają udostępnione badaczom w wersji drukowanej.

Na każdy tom składa się komplet dwóch woluminów formatu 232 × 310 mm w oprawie twardej. Jeden zawiera mapy (w oryginalnym wymiarze – skala 1:28 800), a drugi część tekstową, to jest obszerne opisy wojskowe terenów w języku niemieckim i w polskim, współczesnym tłumaczeniu, opatrzone aparatem krytycznym oraz indeksami do tekstu źródłowego i do samej mapy.

Tom 1 to arkusze sekcji 1–30 mapy (w sumie 38 plansz), które obejmują tereny na zachód i południe od Krakowa, z takimi miejscowościami, jak np.: Bielsko, Żywiec, Wadowice, Andrychów, Myślenice, oraz 432 strony tekstu.

Tom 4 wydawnictwa zawiera arkusze sekcji 81–87, 94–101, 109–117, 126–132 i 143 mapy (w sumie 39 plansz), które w większości obejmują południowy, zawiślański fragment staropolskiego województwa sandomierskiego, niewielki, północny fragment ziemi przemyskiej z ważnymi historycznymi miastami: Rzeszowem, Łańcutem, Przeworskiem, Sokołowem Małopolskim, Leżajskiem i Krzeszowem oraz północny skrawek ziemi sanockiej, wchodzące w skład staropolskiego województwa ruskiego.

fot. Magdalena Tereszczuk