Kościół św. Mikołaja to najstarsza świątynia katolicka w Szczebrzeszynie. Pierwszą świątynię w tym miejscu ufundował ją w 1394 r. Dymitr z Goraja, od 1377 r. właściciel Szczebrzeszyna. Parafia w Szczebrzeszynie była bardzo rozległa i obejmowała znaczną część ówczesnego powiatu szczebrzeszyńskiego, wywierając znaczny wpływ na życie religijne całego kraju. W 1583 r. w czasie pożaru zamku i miasta zniszczony zostaje także i kościół. Pierwszy dziekan i zarazem proboszcz szczebrzeszyński, ksiądz Mikołaj Kiślicki – prałat lwowski i oficjał chełmski w miejscu zniszczonego kościoła drewnianego, własnym nakładem w latach 1610 – 1620 wystawił kościół murowany, który w 1620 r. przez Jerzego Zamoyskiego, biskupa chełmskiego konsekrowany zostaje pod wezwaniem św. Mikołaja.
Kościół na przełomie lat 1644 – 1754 był dwukrotnie spalony, najpierw przez Tatarów i po odbudowaniu ponownie przez Żydów. Jednak szczęśliwym trafem nie doznał większych szkód i przetrwał wszystkie burze dziejowe, w tym dwie wojny światowe. Zamknięty przez władze hitlerowskie w okresie II wojny światowej uniknął dewastacji i tuż po wyzwoleniu Szczebrzeszyna w lipcu 1944 r. wznowił swą działalność duszpasterską jako rzymskokatolicki kościół parafialny. Kościół św. Mikołaja podobnie jak kościół św. Katarzyny został zbudowany w stylu renesansu lubelskiego. Zewnętrzna ściana prezbiterium zwrócona do ulicy Zamojskiej posiada niszę, w której znajduje się płyta kamienna, a na niej kartusz herbowy Zamojskich i akt erekcji kościoła przez biskupa Jerzego z Zamoyskich w języku łacińskim.
Nad tablicą konsekracyjną wisi obraz św. Mikołaja oprawiony w ramki. Głównym akcentem w bryle budowli jest czterokondygnacyjna wieża z barokowym hełmem. Dekoracja stiukowa w nawie i prezbiterium naśladuje dekorację Kolegiaty Zamojskiej. Wyposażenie kościoła pochodzi z różnych okresów. Najstarsze ołtarze naw bocznych pochodzą z I -szej połowy XVII wieku i przedstawiają wczesne formy baroku o bogatej dekoracji ornamentowej. Z końca XVII w. pochodzi ambona o bardzo efektownym kształcie z figurami aniołów wspierających baldachim. Do kościoła św. Mikołaja prowadzi dobrze zachowana brama barokowa z XVIII w. Przed wejściem do kościoła z bramy głównej po prawej stronie stoi figura NMP z połowy XVIII w., na oryginalnym “butelkowym” cokole.
źródło: mdk.szczebrzeszyn.pl