Tomaszów Lubelski

Tomaszów Lubelski

Tomaszów Lubelski jest stolicą Roztocza Środkowego (zwanego również Roztoczem Tomaszowskim). Miasto malowniczo położone jest na pograniczu Roztocza i Grzędy Sokalskiej nad rzeką Sołokiją. Przez Tomaszów przebiegał ważny historyczny szlak handlowy od Bałtyku po Morze Czarne. Obecnie pokrywa się częściowo z drogą krajową nr 17, która łączy Warszawę z przejściem granicznym z Ukrainą w Hrebennem. Tomaszów Lubelski stanowi doskonałą bazę wypadową na Roztocze. Wiodą stąd drogi m.in. do Józefowa, Suśca, Narola, Krasnobrodu i Zwierzyńca – miejscowości atrakcyjnych turystycznie i krajoznawczo.

Tomaszów Lubelski założony został przez kanclerza Jana Zamoyskiego ok. 1590 r. Początkowo zwany Jelitowem, uzyskał prawa miejskie w 1621 roku. Twórcą planu miasta jest Bernardo Morando – ten sam, który wcześniej zaprojektował Zamość. Centralne miejsce zajmuje kwadratowy rynek (140×140 m), z którego na cztery strony świata odchodzą ulice prowadzące w kierunku Zamościa, Lwowa, Szczebrzeszyna i Sokala. Burzliwe dzieje miasta spowodowały, że do dziś pozostało w nim niewiele zabytków architektury drewnianej i murowanej. Kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Tomaszowie, zwany inaczej Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej, to jeden z najcenniejszych zabytków sakralnego budownictwa drewnianego w Polsce. W świątyni znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Szkaplerznej. Kościół ufundowany został w 1627 r. przez ordynata Tomasza Zamoyskiego. Był przebudowywany w 1727 r. oraz odnawiany po zniszczeniach I i II wojny światowej. Modrzewiowy kościół ma dwie wieże w fasadzie zwieńczone wielobocznymi, baniastymi hełmami z iglicami. Wewnątrz znajduje się bogate wyposażenie barokowe, m.in. wczesnobarokowy ołtarz główny z I połowy XVII wieku oraz pochodzące z rozebranego niegdyś kościoła trynitarzy późnobarokowe ołtarze boczne. Nieopodal kościoła znajduje się murowana cerkiew prawosławna p.w. św. Mikołaja Cudotwórcy z 1890 r. To trójdzielna budowla, z kopułą nad nawą i czterema wieżyczkami. Ciekawym przykładem rosyjskiej architektury drewnianej jest budynek tzw. „Czajni” (herbaciarni) z 1902 r. Wzniesiony z półokrąglaków, na podmurowaniu, początkowo służył jako herbaciarnia. W okresie międzywojennym był domem teatralnym, po wojnie mieścił się tutaj dom ludowy. Obecnie trwają rozmowy na temat przywrócenia dawnej świetności i użyteczności budynkowi. Czajnia od wielu lat jest w rękach prywatnych.

Przez miasto przebiegają ważne szlaki turystyczne: walk partyzanckich (czarny) – z Tomaszowa do Bidaczowa, wolnościowy (czerwony) – z Tomaszowa do Hrebennego i historyczny (zielony) – z Tomaszowa do Turkowic. W pobliżu Tomaszowa znajduje się szereg szlaków i ścieżek dających doskonałe warunki do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej i konnej. W pobliskiej wsi Justynówka znajduje się wzniesienie Biała Góra (349 m. n.p.m.). Dużą atrakcję stanowi Siwa Dolina, niezwykle urokliwe miejsce w zachodniej części miasta. Jest to zalesiony kompleks wykorzystywany w celach sportowych i rekreacyjnych, latem przez rowerzystów a zimą przez narciarzy biegowych.
W mieście funkcjonuje wiele instytucji, stowarzyszeń, organizacji i klubów o charakterze oświatowym, kulturalnym, sportowym i społecznym. W Tomaszowie przez cały rok jest organizowanych wiele imprez kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych o charakterze ponadlokalnym. Stanowią one atrakcję nie tylko dla mieszkańców miasta, ale również dla odwiedzających miasto turystów i osób wypoczywających w pobliskich miejscowościach. Najważniejszą z nich jest „Ocalić od zapomnienia” – rekonstrukcja bitew pod Tomaszowem Lubelskim, które miały miejsce w 1939 r. Rekonstrukcja odbywa się we wrześniu.

 

---

szlak_archeologiczny_powiat_tomaszowski

Przewodnik po mieście w wersji PDF, 2016 rok:

Tomaszow_Lubelski_przewodnik_po_miescie_2016

Przewodnik po mieście w wersji PDF, 2021 rok:

Tomaszow_Lubelski_przewodnik_po_miescie_2021

—————————————————————————————————————————————-www.tomaszow-lubelski.pl

Wydział Promocji Miasta, ul. Lwowska 53 (budynek dawnego Sejmiku Powiatowego)

Tomaszowski Dom Kultury, ul. Lwowska 72, tel. tel/fax. (84) 664, www.tdk.tomaszow-lubelski.com.pl, tdk@tomaszow-lubelski.com.pl

KINO 3D, działa przy Tomaszowskim Domu Kultury www.kino.tomaszow-lubelski.com.pl, kinotdk@poczta.onet.pl

Ośrodek Sportu i Rekreacji “Tomasovia”, ul. aleja Sportowa 8, tel. +48 84 6659310 tel/fax +48 84 6659350, przy ośrodku funkcjonuje hotel.

Muzeum Regionalne im. dra Janusza Petera, ul. Zamojska 2, tel. (84)  664 37 20
godz. pracy:
poniedziałek – nieczynne
wtorek – piątek: 9.00 – 15.30
sobota – niedziela: 10.00 – 15.00

Miejska Biblioteka Publiczna im. Tomasza Zamoyskiego, ul. Zamojska 2
godz. pracy:
poniedziałek – sobota: 8.00 – 16.00
wtorek – piątek: 8.00 – 18.00

---

 

Tomaszów Lubelski na starej pocztówce, film MagMa 2021.

————————————————————————————————————————————-

UWAGA – audiowycieczka nie jest już aktywna.

AUDIOTRIP – audiowycieczka po Tomaszowie stworzona przez LOT Roztocze w roku 2016.

“Spacerem po Tomaszowie” to bezpłatna wycieczka dostępna na urządzenia mobilne.

 

 

 

 

——————————————————————————————————————————————–

Do obejrzenia – wirtualny spacer po Tomaszowie Lubelskim (nadmieniamy, iż nagranie pochodzi sprzed kilku lat i miasto od tego czasu znacznie się zmieniło. Między innymi Park Miejski zyskał nowoczesny charakter, a budynki użyteczności publicznej zyskały nowe oblicza).

http://www.tomaszow-lubelski.pl/spacer/