2 października 2017 roku w Tomaszowie Lubelskim otwarto wystawę pt. “Res non humana. Rzecz nieludzka. Okupacja niemiecka Zamojszczyzny 1939-1944”.
Wystawa czasowa przygotowana została przez pracowników Muzeum-Miejsca Pamięci w Bełżcu.
Wystawa autorstwa Tomasza Hanejko i Jarosława Jońca stanowi ilustrację wydarzeń będących efektem zbrodniczej polityki ludnościowej okupantów hitlerowskich, której mieszkańcy Zamojszczyzny doświadczyli w latach 1939–1944. Na 15 przenośnych panelach znajduje się omówienie najważniejsze aspektów okupacji niemieckiej Zamojszczyzny.
Zamojszczyzna to region położony w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego. Swoim zasięgiem obejmuje powiaty: biłgorajski, hrubieszowski, tomaszowski i zamojski. W czasie II wojny światowej obszar ten miał znaczenie nie tylko militarne. Został on włączony przez okupantów niemieckich do planu germanizacji i kolonizacji Europy Środkowej i Wschodniej, który przewidywał między innymi wysiedlenie Polaków oraz sprowadzenie w ich miejsce niemieckich osadników z różnych części Europy.
Rozpoczęte jesienią 1942 r. masowe wysiedlenia wsi zamojskich zaktywizowały polskie podziemie zbrojne. Zorganizowany opór mieszkańców został nazwany powstaniem zamojskim. W tym okresie nasilił się też konflikt polsko-ukraiński, który trwał jeszcze po zakończeniu okupacji niemieckiej. Zamojszczyzna odegrała również tragiczną rolę w dokonanej przez niemieckich nazistów zagładzie Żydów. W Bełżcu zlokalizowano jeden z obozów śmierci w ramach planu eksterminacji ludności żydowskiej realizowanego po kryptonimem „Aktion Reinhardt” na terenach przedwojennej Polski niewcielonych do III Rzeszy. Okres niemieckiej okupacji Zamojszczyzny zakończył się wraz z zajęciem regionu przez Armię Czerwoną w lipcu 1944 r.
Wystawę w Tomaszowskim Domu Kultury będzie można zwiedzać do 31 października 2017 r.
mat. Muzeum-Miejsce Pamięci w Bełżcu/fot. Magdalena Tereszczuk